Starend naar een leeg wit vel begint het ontwerpproces. Alle wensen en eisen gaan door je hoofd. Na enige tijd onstaan praktische lijnen zoals paden, een plein en parkeervakken. Het vel begint zich meer en meer te vullen. Langzaamaan kan het gevaar ontstaan dat het belangrijke onderwerp ‘groen’ een sluitpost wordt.
Start deze manier van ontwerpen dan wel bij het ideale beginpunt? Wat als je niet begint met een wit vel, maar met een groen vel? Er worden een aantal bomen geplant, er is ruimte voor heesters en door middel van bijvoorbeeld zaaien vindt een kruidachtige begroeiing zijn weg.
Terwijl alles groeit en bloeit wordt er gemonitord, maar ook doorontworpen. Hoe worden de verder gewenste functies goed en integraal in het groen ingepast? Doordat er nu zoveel waardevol groen aanwezig is, ben je je als mens en ontwerper veel meer bewust van elke mogelijke ingreep. Zo lieten de psychologen Kahneman en Tversky (*1) in 1980 al zien dat mensen meer behoudende keuzes maken als de kans bestaat dat ze iets waardevols kunnen verliezen. Dit inzicht leverde hen zelfs de nobelprijs voor de economie op. Het doorontwerpen vanuit een waardevol groen startpunt kan op soortgelijke wijze leiden tot compleet andere (en in dit geval betere) keuzes.
Een ander voordeel is dat in tegenstelling tot traditioneel ontwerpen de bomen nu al enige massa hebben en zo onder andere bijdragen aan de ruimtelijkheid van het ontwerp. Naast het toenemen van volume zijn ook de belangrijke processen van een gezonde leefomgeving boven en onder de grond al enige tijd op weg. Hierdoor zal het plangebied bij verdere realisatie veel sterker kunnen reageren op vernieuwing en inpassing van de paden, pleinen en parkeervakken.
Hoe meer je behoudt, hoe minder je verstoort. Levert deze manier van meer natuurlijk ontwerpen gedurende het hele ontwerpproces niet een veel groener en gezonder resultaat op?
Starten vanuit groen, een heel goed idee.
Tekst en illustratie: Bart Gijtenbeek
1 Kahneman, D., & Tversky, A. (1980). Prospect theory. Econometrica, 12
